امثال و حکم در سال ۱۳۱۰ به تألیف علی اکبر دهخدا در چهار جلد قطور در تهران منتشر شد. این مجموعه دارای نزدیک به ۵۰ هزار امثال و حکم (ضرب‌المثل) و کلمات قصار و ابیات متفرقه‌ است. مطالب به ترتیب الفبا تنظیم یافته و ضرب‌المثل‌ها شرح و تفسیر شده‌ اند. این مجموعه در سال‌های ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۰ جمع‌آوری و منتشر شد. دهخدا از خردسالی به گردآوری امثال عوام کوشش کرده بود.

بخش های کتاب
بیشترین محتوی این کتاب (۹۷ درصد آن) شامل ضرب‌المثل‌های مکتوب ادیبانه، کلمات قصار و اشعاری از شاعران ایران یا شاعران فارسی زبان و مابقی آن ضرب‌المثل‌های عامیانه‌است.